Robert Jean Knecht Libri

Historická monografie z pera britského autora přibližuje osobnost, která ve své době podstatnou měrou formovala život Francie, a to nejen politický. Kardinál Richelieu (1585–1642) je u nás jednou z nejpopulárnějších osobností francouzských dějin, jejíž barvitý romantický portrét vykreslil Alexandre Dumas ve svých nesmrtelných Třech mušketýrech. Richelieu však patří k těm, kteří opravdu utvářeli dějiny – především díky němu stanula Francie v čele Evropy. Nejprve byl poradcem královny matky Marie Medicejské, po její smrti okusil trpkost života vyhnance, po smíření s králem se stal kardinálem a nakonec všemocným ministrem, který podstatnou měrou formoval život Francie, a to nejen politický. Richelieu byl totiž zároveň pozoruhodně bohatá a psychologicky složitá osobnost s nemalými uměleckými ambicemi. V české literatuře monografie o něm dosud chybí, přestože politická aktivita francouzského ministra se úzce týkala i naší historie.

Wspomnienia nieprzyzwoitej lekarki, która kazała pacjentom rozbierać się do badania. Sabina Skopińska opowiada o pracy w czasach przepisywania leków na oko i dobrych w smaku, o biedzie, szerzącym się na wsiach kazirodztwie, bójkach, próbach samobójczych, symulantach i szantażystach. Autorka wyjaśnia, co w swoim składzie miały krople dziewięciorakie, co znaczyło w gwarze kucanie, jaka forma leczenia skracała życie o rok lub dwa, kim były „lwy kasowe”, a także dlaczego pacjenci nie chcieli przyjmować leków w proszku. To historia polskiej medycyny podana w niezwykle ciekawej i przystępnej formie, przybliża nie tak odległe przecież czasy, a jakże fascynujące i odmienne od naszych. Okazało się, że po powrocie z sanatorium, gdzie chory nie chciał już dłużej przebywać, leczył go cały zespół lekarski Starołęki. „Doktór wojskowy” zdążył nawet zapisać choremu Famela oryginalnego, nie takiego jak w Kasie Chorych, bowiem w Kasie Chorych „to jedno oszukaństwo”. Po tej zbawiennej wizycie zawezwano „mądrą”. Babina kadziła i czarowała, spluwała na cztery strony świata i wymawiała różne zaklęcia. Zaaplikowała nawet choremu rosół z czarnego koguta, zabitego o północy, ale i to nie pomogło, więc pacjent ostatecznie wrócił do mnie (fragment).

Walezjusze rządzili Francją przez 250 lat. Gdy w 1328 roku tron objął Filip VI, Francja nie zaliczała się do europejskich potęg, a znaczna część jej ziem znajdowała się pod panowaniem Anglików. Zwycięstwo w wojnie stuletniej, opanowanie Bretanii oraz Burgundii sprawiały, że za czasów Franciszka I Francja stała się mocarstwem zdolnym rywalizować z imperium Karola V o wpływy we Włoszech. Franciszek I zasłynął także jako mecenas sztuki, na którego dworze przebywał między innymi Leonardo da Vinci, i władca prowadzący wiele kampanii wojennych. Po tragicznej śmierci Henryka II podczas turnieju rycerskiego władza Walezjuszy we Francji zaczęła podupadać, do czego w znacznym stopniu przyczyniły się trawiące kraj wojny religijne. Zasztyletowanie Henryka III w 1589 roku położyło kres jednej z najważniejszych dynastii francuskich. W zamyśle autora niniejsza książka to opowieść o przetrwaniu, sukcesie i katastrofie, i o tym, jaki wkład w ten proces mieli sami monarchowie. Robert J. Knecht (ur. 1926) jest profesorem emerytowanym historii Francji Uniwersytetu Birmingham i autorem następujących książek: The Rise and Fall of Renaissance France, Catherine de'Medici, The French Wars of Religion oraz Renaissance Warrior and Patron: The Reign of Francis I.