Materiały źródłowe zamieszczone w niniejszym tomie prezentują działalność różnych nurtów życia politycznego, stosunki narodowościowe i wyznaniowe, przemiany społeczno-gospodarcze, życie kulturalne i szkolnictwo w Pułtusku i ziemi pułtuskiej w XIX i XX w. Obejmują one wydarzenia od utraty niepodległości w 1795 r., aż po 1956 r. – zamykający tragiczny rozdział stalinizmu w najnowszych dziejach państwa polskiego.
Książka stanowi Tom 1 planowanego cyklu, którego zamiarem jest ukazanie zmagań Wojska Polskiego o niepodległą Polskę i jej granice z trzech perspektyw: wojskowej, wewnętrznej kraju oraz zagranicznej. Edycja komunikatów III Oddziału Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego, umożliwi badaczom dziejów najnowszych wypełnienia luki w ich naukowym warsztacie. Ułatwi spojrzenie na potyczki i bitwy stoczone w latach 1919-1920, a także na operacyjną stronę kampanii. Publikacja powstała wspólnie z Wydziałem Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Ministerstwem Obrony Narodowej.
Wiedza o Polakach zamieszkałych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej była niewielka i pozostawała niejako w 'cieniu' zainteresowania Polonią w największych skupiskach, w USA, Kanadzie, Australii, Brazylii, Niemczech czy Francji. Stąd też badania prof. Adama Koseskiego zasługują na uznanie, gdyż pozwalają m.in. na charakterystykę życia organizacyjnego Polaków mieszkających w Europie Środkowo-Wschodniej i części azjatyckiej b. Związku Radzieckiego, życia małych lecz uparcie trwających przy Macierzy zbiorowości polskich. prof. dr hab. J.Szczepański Publikacja powstała wspólnie z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim i Instytutem Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym. schovat popis