Pierwsza książka poświęcona w całości jednemu z najważniejszych projektantów
graficznych w Polsce. Mieczysław Berman, który w latach 20. i 30. był związany
z ruchem komunistycznym i współpracował z opozycyjnymi lewicowymi
wydawnictwami, po wojnie stał się jednym z głównych propagandystów pracujących
na rzecz komunistycznej władzy. Jego życiowe i polityczne wybory budziły
kontrowersje i przez wiele lat utrudniały rzetelną ocenę jego twórczości.
Piotr Rypson prezentuje twórczość grafika, pokazując jego ewolucję oraz wpływ,
jaki wywarł na polską kulturę wizualną. Książka zawiera setki kolorowych
reprodukcji – okładek, plakatów i innych projektów Bermana, a także cenne
dokumenty, m.in. samokrytykę, jaką złożył on w 1951 roku na posiedzeniu
komitetu partii. Piotr Rypson stara się przedstawić możliwie złożony obraz
życia i twórczości Bermana, stroni jednak od wydawania jednoznacznych sądów.
Te zostawia czytelnikowi.
Wznowienie w miękkiej oprawie. Panorama oszałamiającego nowatorstwem i
radykalnością pomysłów zaginionego świata polskiej grafiki projektowej lat
1919–1949. Autor, dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie, wybitny krytyk i
historyk sztuki, w pasjonujący sposób opowiada o powstawaniu języka wizualnego
modernizującej się Polski, a przy okazji portretuje codzienność tego
ciekawego, choć czasem upiornego kraju, jakim była II Rzeczpospolita oraz
Polska czasu wojny i lat powojennych. Ponad tysiąc unikatowych ilustracji,
trzystu grafików, jedyna – dosłownie! – taka kolekcja. Nie gęsi to
pieczołowicie odtworzone uniwersum projektów: okładek, plakatów, ulotek,
opakowań (w co pakowano przedwojenne prezerwatywy?), czasopism, znaczków; to
także przegląd wszystkich dziedzin życia społecznego, gospodarczego i
kulturalnego: od prac lewicowych propagandzistów przez reklamy różnych
dziedzin przemysłu („Cukier krzepi”!) do zaskakujących kuriozów, jak
fotomontaż na okładce tomiku poezji polskich faszystów. Książka Piotra Rypsona
to jednocześnie przejrzysty przewodnik po głównych nurtach sztuki projektowej
i dokument tworzącej się nowoczesności: eksperymentów futurystów, osiągnięć
funkcjonalizmu i konstruktywizmu. Ta książka raz na zawsze obala mit o braku
polskiej tradycji projektowania graficznego i udowadnia, że bynajmniej nie
ogranicza się ona tylko do plakatu. Współcześni dizajnerzy znajdą tu
inspirację i dowód, że zaskakujące rozwiązania projektowe rodzą się nie tylko
w XXI wieku, krytycy i historycy sztuki otrzymają wyczerpujące i kompetentne
źródło wiedzy, odbiorcy zagraniczni odkryją nieznaną wcześniej i nieco
egzotyczną twórczość, wszyscy czytelnicy natomiast – napisaną wartkim językiem
pochłaniającą opowieść o zapomnianej, a barwnej i różnorodnej codzienności
Polski na przestrzeni burzliwych trzydziestu lat. Piotr Rypson – ur. 1956,
dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie, krytyk sztuki, historyk sztuki i
literatury, publicysta. Studiował archeologię śródziemnomorską na
Uniwersytecie Warszawskim. Autor sześciu książek - m. in. Piramidy, słońca,
labirynty (2002), Książki i Strony. Polska książka awangardowa i artystyczna w
XX wieku (2000) oraz licznych artykułów, esejów i recenzji drukowanych w
Polsce i zagranicą.
