Leon Petrażycki Libri

Polityka prawa cywilnego i ekonomia polityczna stanowi aneks do tomu II monumentalnego dzieła Leona Petrażyckiego Nauka o dochodach (Die Lehre vom Einkommen, Berlin, t. I - 1893, t. II - 1895) i wprowadzenie do najbardziej znanej - oprócz psychologizmu - koncepcji polityki prawa. Prezentowane wydanie tego dzieła, przetłumaczonego po raz pierwszy z języka niemieckiego na język polski, jest klasyczną edycją źródła określającego poglądy uczonego na kwestie roli prawa w społeczeństwie. Aneks jest uznawany za całościowy wykład Petrażyckiego na ten temat i - jak wszystkie podstawowe myśli klasyków - zachowuje aktualność także we współczesnej Polsce. Dzieło Leona Petrażyckiego ukazuje perspektywę rozwoju prawa cywilnego w kontekście systemu gospodarczego, a zarazem dotyka aspektów solidaryzmu społecznego i konieczności kształtowania odpowiedniej polityki publicznej, co stało się faktem w Niemczech II połowy XIX w., a dziś stanowi m.in. punkt odniesienia ekonomicznej analizy prawa. Autor zwraca również uwagę na zbytni egoizm i formalizm prawa cywilnego, przyczyniający się do rażącej niesprawiedliwości wobec podmiotów stosunków prawnych. Nie tylko oczywiście z takich, czasami nawet utopijnych, względów jest to jednak wykład poglądów Petrażyckiego na kwestie polityki prawa połączonego z ekonomią polityczną i z tego właśnie powodu zasługuje na przedstawienie Czytelnikom we współczesnej Polsce.

Przedstawione tutaj myśli Leona Petrażyckiego są wyimkami z dwudziestu czterech jego prac, zarówno tych ogłoszonych drukiem, jak i ocalałych w rękopisie. Obrazują one rozległe obszary jego naukowych zainteresowań i dociekań, a także stanowisko, jakie zajmował w rożnych żywotnych kwestiach. Nie są jednakże konspektem, streszczeniem czy uogólnieniem jego poszukiwań, refleksji lub tez naukowych i nie należy ich tak traktować. W większości mają postać krótszych lub dłuższych stwierdzeń, sentencji, pytań, domysłów, niekiedy aforyzmów, a nawet paradoksów doniosłych z punktu widzenia różnych dziedzin wiedzy.

Kapłony i szczeżuje to opowieść o kuchni tak dawnej, że już zapomnianej. Kapłon, czyli wykastrowany i tuczony kogut, był popularnym składnikiem potraw w pierwszej znanej nam polskiej książce kucharskiej, z kolei szczeżuje urozmaicały jadłospis najbiedniejszych. Gdy dzisiejsi szefowie kuchni prześcigają się w wymyślaniu oryginalnych przepisów, śmiało możemy sięgnąć do zapomnianej przeszłości. Bo jak pisał osiemnastowieczny historyk Jędrzej Kitowicz, tylko coś bardzo starego może wydawać się nowe. Poczytajmy zatem o oszołamiającej europejskiej karierze szczupaka po polsku, cofnijmy się do czasów, gdy pasternak nie był tylko zabawnym słówkiem, a kucharze serwowali żółtonosy i sielanki. Wreszcie poznajmy kulinarne przemyślenia świętych Piotra i Pawła, które na długie stulecia ukształtowały nasza żywieniową wyobraźnię. Historia potraw to nieprzebrana skarbnica wiedzy o świecie, przekazywana z pokolenia na pokolenie. Niemal w każdym daniu można znaleźć garstkę wiedzy o przyrodzie i medycynie, czubatą łyżkę antropologii i kultury, szczyptę wydarzeń historycznych. I wyrazisty posmak religii, niepodzielnie regulującej zasady odżywiania i postu. Autorzy Kapłonów i szczeżui to wytrawni znawcy historii zmieniających się smaków i świetni popularyzatorzy wiedzy o dawnej kuchni, a ich książka to idealny przepis ku pokrzepieniu nie tylko żołądka, ale przede wszystkim umysłu.