Książka omawia twórczość wybitnego językoznawcy Ferdynanda de Saussure'a, poświęcona została zwłaszcza Saussure'owskiemu dokonaniu dotyczącemu językoznawstwa ogólnego. Czytelnik znajdzie tu ponadto prezentację sylwetki uczonego, interesujące informacje o jego związkach rodzinnych i środowiskowych, rozlicznych zainteresowaniach, działalności uniwersyteckiej oraz jego zmaganiach intelektualnych w dziedzinie teorii języka przeplatających się z pracą profesjonalną na polu indoeuropeistyki, indologii, lituanistyki, slawistyki, germanistyki. Autorka poświęca też dużo uwagi opracowaniu obrazu recepcji idei de Saussure'a w Polsce i węzłowych kontrowersji w tym zakresie. Praca kończy się podsumowaniem punktującym najdonioślejsze wątki koncepcji teoretycznej de Saussure'a, obfitą bibliografią, indeksem nazwisk oraz obszernymi streszczeniami w języku francuskim i angielskim. W 2007 roku minęło 150 lat od momentu narodzin wielkiego genewczyka i 100 lat od wykładu inaugurującego w styczniu 1907 roku na uniwersytecie w Genewie pierwszy kurs językoznawstwa ogólnego. W 2013 roku obchodzona była setna rocznicę śmierci uczonego. W roku 2016 upłynęło 100 lat od pierwszego, francusko-szwajcarskiego wydania Kursu językoznawstwa ogólnego. W Polsce nigdy nie powstała monografia poświęcona Ferdynandowi de Saussure'owi: ani w latach 60. i 70., gdy dochodził do głosu strukturalizm, ani po roku 2002, gdy w Paryżu opublikowano odnalezione cudem oryginalne pisma uczonego z Genewy, ani też wtedy, gdy w 2004 roku ich przekład udostępniony został polskiemu odbiorcy. W polskim środowisku naukowym nie konfrontuje się też oryginalnych pism de Saussure'a z Kursem językoznawstwa ogólnego i jego rękopiśmiennymi źródłami. Publikacją oddawaną do rąk Czytelnika autorka chce zapełnić tę lukę, bo chociaż strukturalizm w całej złożoności i różnorodności jest dziś jako pewien nurt językoznawstwa zjawiskiem historycznym, to nie można tego samego powiedzieć o myśli genewskiego uczonego. Podstawowe tezy jego teorii, wyprowadzone wprost z natury języka, nie straciły nic ze swej oryginalności i ważności. W prezentowanej monografii autorka wraca do źródeł, a więc do samego Ferdynanda de Saussure'a, do jego doktryny oczyszczonej z niedokładności Kursu i z upraszczających ją, bądź wręcz zniekształcających, interpretacji.
Magdalena Danielewiczowa Libri




Monografia dotyczy polskich relatywizatorów czyli wykładników aspektu tematycznego w strukturze informacyjnej wypowiedzi. Autorka omawia dwa typy wyrażeń pełniących we współczesnej polszczyźnie tego rodzaju funkcje: jednostki leksykalne (np. wyrażenia pod względem, w aspekcie, jako) i operacyjne (przysłówki tematyzujące, narzędnik względu, frazy tworzone z udziałem przyimków, wybrane operacje repetycyjne). Kwestie czysto lingwistyczne, związane z sygnalizowaniem, z jakiego punktu widzenia i pod jakim względem ma być charakteryzowany dany obiekt, wyprowadzają badacza w sferę zasadniczych problemów z jednej strony ontologicznych, z drugiej zaś epistemologicznych. The Thematic Aspect in the Informational Structure of Utterances. How Knowledge is Made Broader and Integral The monograph concerns Polish relativizing expressions, i.e. exponents of different aspects of objects that are spoken about. The author discusses two types of expressions which have such functions in contemporary Polish: lexical units (expressions such as pod względem, w aspekcie, jako) and operational (thematic adverbs, relativizing expressions, prepositional phrases and selected repetitive operations). Purely linguistic issues, related to signalling from which point of view and in what respect a given subject is to be characterized, introduce the researcher to the broad area of fundamental ontological and epistemological problems.
SKsiążka zamyka serię podręcznik�w Mowa polska do kształcenia językowego w gimnazjum. Autorka konsekwentnie realizuje ideę integracji kształcenia językowego z literackim i kulturowym. Elementy wiedzy o języku traktowane są więc funkcjonalnie, z myślą o tym, by ułatwić uczniowi rozumienie i ocenę wypowiedzi innych os�b oraz dać narzędzia do sprawnego tworzenia własnych tekst�w. Podręcznik dla klasy III poświęcony jest przede wszystkim problemom stylistycznym i poprawnościowym. W licznych ćwiczeniach o zr�żnicowanym stopniu trudności autorka powraca jednak r�wnież do zagadnień z zakresu fonetyki, fleksji, składni, a także słowotw�rstwa oraz leksykologii, omawianych w klasie I i II. Podręcznik zawiera r�wnież wiele ćwiczeń redakcyjnych dotyczących takich form wypowiedzi, jak: opowiadanie, rozprawka, reportaż, przem�wienie, recenzja, ogłoszenie, depesza i CV. Podobnie jak w podręcznikach dla młodszych klas można w nim znaleźć także zadania interpunkcyjne oraz ortograficzne.
Książka powtarza rozwiązania wykorzystane w podręczniku Mowa polska dla klasy I - zar�wno przez podobieństwo szaty graficznej i układu treści, jak i potraktowania analizy tekstu literackiego jako integralnej składowej kształcenia językowego. W klasie II nacisk pada na słowotw�rstwo, rozszerzone zostają wiadomości na temat składni. Autorka stara się dopom�c w ćwiczeniu umiejętności pisania charakterystyki, streszczenia oraz rozprawki. Podręcznik zawiera bogaty zestaw ćwiczeń o zr�żnicowanym stopniu trudności.