Uważali sprawę polską za swoją własną. Ramię w ramię z Polakami bili się o niepodległość. Walczyli i umierali za kraj, który kochali.Powstaniec zasłaniający własną piersią polskiego pułkownika w jednej z bitew powstania styczniowego.Dzielny legionista walczący na froncie do ostatku sił mimo... číst celé
Kolekcja pod patronatem Prof. Normana Daviesa Marsz Armii Andersa nie ma sobie równych w historii: sto dwadzieścia tysięcy ludzi przeszło dwanaście tysięcy kilometrów. Rozsypani po „nieludzkiej ziemi” Polacy stawili się na wezwanie generała Andersa, licząc na ocalenie. Granice Związku Sowieckiego przekraczali z nadzieją na powrót do domów. Gdy zwyciężali Niemców pod Monte Cassino, Ankoną i Bolonią, wiedzieli już, że nadzieje te pozostaną niespełnione. To oni stali się namiastką wolnej Polski. Żołnierzom towarzyszyli cywile: dzieci, kobiety, starcy. Wszyscy oni próbowali normalnie żyć: działały szpitale, szkoły, sierocińce. Trudy ich marszu, codzienne rozterki, poświęcenie w boju, drobne radości i wielkie dramaty składają się tę na opowieść o jednym z najbardziej niezwykłych rozdziałów II wojny światowej. W kolekcji „Szlak Andersa” pokazujemy ogromną różnorodność ludzi dowodzonych przez generała Andersa, cały wachlarz ich uczuć i przeżyć. W każdym z 40 tomów zamieszczono nieznane relacje świadków, niepublikowane dotąd materiały archiwalne oraz zdjęcia dokumentujące jeden z najbardziej niezwykłych rozdziałów II wojny światowej.
Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek. Słowa wypowiedziane w dniu pogrzebu Józefa Piłsudskiego przez prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego znakomicie oddawały rolę Marszałka w dziejach Polski. Piłsudski sformułował ideę walki zbrojnej o niepodległość w czasie, gdy wiarę w jej spełnienie podzielała znikoma część społeczeństwa polskiego. Mimo to konsekwentnie wcielał ją w życie. Zainicjował stworzenie Związku Walki Czynnej i organizacji strzeleckich przed I wojną światową, a po jej wybuchu Legionów Polskich. Dowodził I Brygadą Legionów i bił się o niepodległość z Rosją. Później rzucił wyzwanie pozostałym państwom zaborczym Niemcom i Austro-Węgrom, które uwięziły go w twierdzy w Magdeburgu. W listopadzie 1918 r. z woli narodu został Naczelnikiem Państwa i rozpoczął proces budowy państwowości polskiej oraz Wojska Polskiego. Jako Naczelny Wódz poprowadził wojsko do wojny o granicę wschodnią Rzeczypospolitej. Zwycięstwo w tych zmaganiach, których kulminacyjnym momentem było odparcie najazdu bolszewickiego, zdecydowało o bycie młodego państwa. Bogato ilustrowany album Twórca Niepodległej, przygotowany w setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, przedstawia życie Józefa Piłsudskiego, który potrafił nieść swoją myśl wściekle uporczywą stworzenia tego, co byłoby funkcją siły kraju, kraju, który trwał w ciężkiej niewoli krępującej, łamiącej dusze i charaktery.
Biblioteka Krakowska to seria wydawnicza publikowana od 1897 r. przez Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa jedno z najdłużej działających stowarzyszeń w Polsce. Monografie z tej serii wydawniczej przybliżają różnorodną tematykę dotyczącą historii Krakowa i jego najbliższych okolic, zabytków miasta oraz różnorodnych aspektów życia miasta i jego mieszkańców. W niniejszej publikacji poruszono tematykę związaną z dziejami Archiwum Państwowego w Krakowie, uwzględniając historię od XVIII w., aż do momentu scalenia dwóch archiwów krakowskich w jedną instytucję. W przedstawionych dziejach nie pominięto przedstawienia sylwetek pracowników archiwum, a także wykonywanych przez nich zadań.
Książka My idziemy w zórz świtanie... Sylwetki oficerów Legionów Polskich poległych i zmarłych w walce o niepodległość w latach 1914-1916 została przygotowana z myślą o setnej rocznicy odzyskania niepodległości Polski. Przedstawia w formie biogramów sylwetki 127 oficerów Legionów Polskich, w przeważającej większości poległych bądź zmarłych w wyniku otrzymanych ran w czasie bojów toczonych w latach 1914-1916, a także tych, którzy ciężko ranni dostali się do niewoli rosyjskiej i w niej - według najbardziej prawdopodobnej wersji - zmarli, oraz kilku oficerów zmarłych z innych przyczyn. Biogramy zawierają podstawowe dane, informacje dotyczące wykształcenia, pracy zawodowej i działalności niepodległościowej przed I wojną światową i w jej czasie oraz okoliczności śmierci. Książka została oparta na archiwaliach, głównie z zasobu Wojskowego Biura Historycznego i obszernej literaturze przedmiotu (wyszczególnionej w bibliografii), zawiera ponadto wiele ilustracji oficerów, w większości publikowanych po raz pierwszy.
Tadeusz Grużewski, przekonany zwolennik ruchu niepodległościowego, jak określił go inny wybitny irredentysta Michał Sokolnicki, należał do tych pisarzy politycznych, którzy przenikliwie potrafili dowieść demoralizujących konsekwencji pozostawania narodu polskiego w niewoli, w większości przytłoczonego bezpośrednio ciężarem państwowości rosyjskiej, i tym samym rzeczników konieczności dążenia do odzyskania własnego państwa. Równocześnie był jednym z nielicznych wówczas w kraju wnikliwych znawców Rosji oraz współczesnych stosunków międzynarodowych. Początkowo działał w ruchu narodowym jako czołowy publicysta Przeglądu Wszechpolskiego. [...] W czasie pierwszej rewolucji rosyjskiej, która silnie wpłynęła także na polskie życie polityczne, zerwał z Narodową Demokracją i zaczął wspierać piórem powstające środowisko polskiej irredenty. Był chyba najbliższym współpracownikiem Studnickiego, lidera tej zadziwiająco małej w tym czasie grupy orędowników odzyskania niepodległości przez Polskę. ze Wstępu W rozdziale trzecim, traktującym o niewoli rosyjskiej Polaków w omawianym okresie dziejów, autor uwypukla rolę bezwzględnej siły zaborcy i jego aparatu przemocy połączonej ze świadomą demoralizacją narodu polskiego. Rozdział ten jest o tyle ważny, że wskazuje nie tylko na podjęte już w XVIII w. procesy wynaradawiania i przejmowania rządu dusz, ale o wiele bardziej niebezpieczne konsekwencje polityki rosyjskiej względem Polaków, mające swoje konotacje nawet we współczesności. Dlatego uważam, iż ten właśnie fragment zasługuje na uwypuklenie i szczególne podkreślenie [...] ze względu na ważne przesłanie i ocenę tego procesu aż po czasy współczesne. dr hab. Waldemar Potkański, prof. SSW Collegium Balticum
W książce „Tam, gdzie największe niebezpieczeństwo, szedł pierwszy”. Sylwetki Żydów – uczestników walk o niepodległość i granice Polski w latach 1914–1921 upamiętniono sylwetki kilkudziesięciu polskich Żydów, uczestników zmagań o granice Rzeczypospolitej w latach 1918–1921, niekiedy także walk o niepodległość w Legionach i w Polskiej Organizacji Wojskowej. Część spośród nich poległa w obronie Lwowa i w wojnie z bolszewikami. Większość pozostałych zginęła w czasie II wojny światowej w Zagładzie dokonanej przez Niemców na okupowanych ziemiach Polski, inni – z wyroku totalitaryzmu komunistycznego, jak kapitan Karol Katz, kawaler Virtuti Militari, o którym pisano: „Tam, gdzie największe niebezpieczeństwo, szedł pierwszy”. Wszyscy byli częścią wielonarodowego i wielokulturowego społeczeństwa polskiego i w przeważającej większości przynależeli do jego elity inteligenckiej. Zaangażowani w odbudowę państwa polskiego, wyróżniali się poczuciem obowiązku, zwykle naznaczonym odwagą i poświęceniem. Dlatego ich biografie należy zachować w narodowej pamięci, świadcząc w ten sposób, że „Polska nigdy o swych Żydach zapomnieć nie będzie mogła, że pozostaną oni choćby w postaci legendy – bolesnej, tragicznej, niedającej się wyrwać z rzeczywistości polskiej”.
