Marcin Świetlicki Libri

Marcin Świetlicki (1961 - v autoironickom komentári vlastného stručného životopisu vyzdvihuje fakt, že prišiel na tento svet v deň Božieho narodenia, rovnako ako poľský národný veštec, básnik Adam Mickiewicz), autor mladšej strednej generácie poľských básnikov, korektor časopisu "Tygodnik powszechny", leader skupiny "Świetliki", v priebehu deväťdesiatych rokov vydal šesť básnických zbierok (Zimné kraje, Schizma, Zimné kraje 2, 37 básní o vodke a cigaretách, Tretia polovica a Piesne ignoranta).

77 náboženských básní Marcina Swietlického vo výbere Wojciecha Bonowicza. Świetlického zbierka Nesamozrejmé je výberom z tridsaťročnej tvorby jedného z najvýznamnejších súčasných poľských básnikov, ktorý zostavil básnik Wojciech Bonowicz. V prípade týchto veršov ide o iný typ duchovnej poézie, než akú si zvyčajne pod touto nálepkou čitatelia predstavujú. Kniha je rozdelená do 4 častí, ktoré sú koncipované ako príbeh jedného lyrického hrdinu. Duchovná symbolika umožňuje autorovi pozdvihnúť jazyk, povzniesť naráciu, čím vyrovnáva váhu používaných nízkych registrov, nedbalej a triviálnej reči. Ak je Świetlickému blízke jedno chápanie viery, potom je to také, v ktorom má stále miesto hľadanie Boha a súčasne hľadanie samého seba. A v ktorom jazyk viery, hoci dotýkajúci sa životnej skúsenosti, je zároveň rečou na hranici mlčania, nedopovedania, nejasnosti. V autorovom prístupe je viera vždy rizikom, vkladom v tej najvyššej stávke, otázkou bez definitívnej odpovede.

Wiersze religijne według Wojciecha Bonowicza to książka brzmiąca mocno i czysto. Precyzyjnie skonstruowana, mądra, żarliwa, odważna. Pokazuje jak dalece poezję świetlickiego przenika aura, kt�rej źr�dłem jest religijne doświadczenie. Uzmysławia jak wiele w tej liryce ślad�w religijnej wrażliwości. I jak głęboko czyta je wybitny poeta.

Marcin Świetlicki (ur. 1961), poeta, prozaik, wokalista zespołu Świetliki. Autor dziewięciu książek poetyckich, trzech powieści i opowiadania, kt�re w 2011 ukazały się nakładem EMG w formie Wierszy i Powieści zebranych. Jeden to jego najnowsza oryginalna książka poetycka. Mieszka w Krakowie.

W książce, kt�rą trzymacie Szanowni Państwo w swoich rączkach, znajduje się prawie cała moja tw�rczość piosenkowa. Niekt�re z tych tekst�w były wcześniej wierszami, a może nawet nimi nadal pozostają, mimo ocierania się o kulturę zgniłą i niską. Lwia część, to oczywiście piosenki nagrane przeze mnie z zespołem Świetliki, ale jest tu r�wnież wiele owoc�w moich zdrad macierzystego zespołu z innymi wykonawcami. Nazbierało się tego przez lata sporo, część tekst�w nigdy nie była zapisana (naliczyłem ich około 40), inne opublikowane były w innej, czasem krańcowo innej formie, więc chyba trzeba tę książkę potraktować nie jako kolejny wyb�r, ale jako oryginalne i integralne dziełko.

Autobiografia Marcina Świetlickiego Marcin Świetlicki — jeden z najwybitniejszych polskich poetów współczesnych, który z sukcesem łączy dwa pola działań: literaturę i muzykę — w obszernej autobiograficznej rozmowie z Rafałem Księżykiem, mistrzem wywiadu rzeki. Z reguły nieskory do zwierzeń i pilnie strzegący granicy prywatności, w tej książce Świetlicki opowiada zaskakująco otwarcie o swoim życiu, nie pomijając epizodów bolesnych, trudnych, a nawet dramatycznych, nie popada jednak nigdy w tani sentymentalizm ani celebrycki ekshibicjonizm. „Mogłem uczestniczyć w panelach, jeździć na stypendia, w radiu i telewizji czytać z kartki swoje wiersze, które nie byłyby takie, jakie są, tylko byłyby takie, żeby się wszystkim podobały. Mogłem tak zrobić, być może byłbym spokojniejszy, byłbym szczęśliwszy. Mogłem tak wybrać, ale tak nie wybrałem”. W opowieściach Marcina Świetlickiego pojawiają się między innymi najważniejsi twórcy pokolenia „brulionu”, muzycy zespołu Świetliki, dziennikarze i redaktorzy Tygodnika Powszechnego, malarze Grupy Ładnie, legendarne postacie sceny muzycznej, artyści z którymi na przestrzeni lat przyjaźnił się, wadził, współpracował. Niezwykły zmysł obserwacji oraz ironiczne spojrzenie pozwalają Świetlickiemu tworzyć żywe i kapitalnie uchwycone portrety indywidualne i środowiskowe. Wyłania się z tego odmalowany z odrębnej perspektywy zapis przemian Polski ostatnich czterdziestu lat. Prawdziwie fascynujący, wielowymiarowy autoportret wybitnego artysty, człowieka dojrzałego i doświadczonego. Wątki biograficzne przeplatają się tu z refleksjami dotyczącymi nie tylko sztuki, ale także przyjaźni, miłości, rodzicielstwa, lojalności, wiary, pokusy autodestrukcji i woli przetrwania.

Ta książka wstrząśnie Ojczyzną! Przypomni o istotnych wartościach. Gdy wszystkim wydawało się, że mają swojego poetę, on znów triumfalnie zaprzeczył! Polska. Wiązanka pieśni patriotycznych, to autorski i tematyczny wybór wierszy Marcina Świetlickiego przygotowany specjalnie z okazji 100. rocznicy odzyskania niepodległości. Znalazły się w nim także utwory nowe i niepublikowane. Zobrazowania naszej Ojczyzny podjęła się polska artystka wizualna Alicja Biała. Z bojaźnią i drżeniem proszę sięgać po tę publikację, bowiem już nigdy nie będzie jak dawnej!

Ale o co ci chodzi? To nie tylko tytuł najnowszej książki poetyckiej Marcina Świetlickiego, ale także fundamentalne pytanie, które wyjątkowo często zadajemy sobie i bliźnim. Czterdzieści cztery wiersze spotykają się tu ze znakomitymi rysunkami Marcina Maciejowskiego. Przeglądają się w nich również sami autorzy, ich rozmowy, pytania, ale też co szczególnie intrygujące historia powstania samej książki. Trzynasta książka poetycka Świetlickiego osobista i dotkliwa demaskuje, prowokuje, niepokoi. Skupia się na tym, co codzienne i bliskie bez ucieczki w pustą doraźność, ale też bez sięgania po wielkie pojęcia. Jej akcja rozgrywa się tu i teraz, w Polsce ostatnich lat. W najnowszych utworach poety pojawiają się znane z jego wcześniejszej twórczości motywy i wątki, znajdują tu jednak nowe barwy, nowe ujęcia. To, co prywatne, intymne zderza się z nadętym światem zewnętrznym polityką, instytucjami, mediami. Marcin Świetlicki to czujny obserwator codzienności, który przetwarza drobne zdarzenia zauważone gesty, podsłuchane rozmowy w ciężar wiersza. Bo pytania o sens i potrzebę zapisu, o to, co prywatne i publiczne, o nasze wzajemne relacje to również ważne tematy tej książki. W osobistych notatkach (rozpoznaniach i poprawkach) do rzeczywistości wraca też sprawa polska, niechęć wobec narzuconej zbiorowości, odmowa współuczestnictwa. Jeśli prawdziwy poeta, to ten, który zostaje w języku i którego język wchodzi w użycie, to Świetlicki bez wątpienia jest tym najprawdziwszym z prawdziwych. Wytrąca słowa ze znaczeniowych skostnień, kradnie podsłuchane frazy, by je przeinaczyć i wywrócić. Ale o co ci chodzi? to pozycja obowiązkowa zarówno dla tych, którzy cenią współczesną poezję w najlepszym wydaniu, jak i tych, którzy sięgają po nią jedynie okazjonalnie. To wiersze dla kobiet i mężczyzn, dla tych wszystkich, którzy zadają sobie i światu tytułowe pytanie. Bo wojna nadal trwa, jeszcze się nie skończyła, jeszcze nie wiadomo, kto i co ocaleje.

Z dystansu trzech dekad, jakie upłynęły od chwili wydania książkowego debiutu Marcina Świetlickiego, widać wyraźnie, że horyzontu lektury jego wierszy nie wyznacza już dzisiaj współczesność pojęta jako artystyczna przygoda tej czy innej generacji, ale wielopokoleniowa perspektywa historyczna, sięgająca co najmniej pierwszej połowy XIX wieku. Twórczość autora Zimnych krajów należy już bowiem nie tylko do historii najnowszej poezji polskiej, ale do historii poezji w ogóle, a jego wiersze są niezbywalnym elementem rodzimej tradycji literackiej. Nie znaczy to oczywiście, że zakres i siła ich oddziaływania zostały już raz na zawsze określone. O dalszych losach tej poezji zadecyduje sposób, w jaki będzie ona czytana, pamiętana i interpretowana. Niniejszy wybór wierszy, uzupełniony komentarzami wnikliwych i uważnych czytelników twórczości Świetlickiego, ma być przede wszystkim zachętą do podjęcia tego lekturowego zobowiązania, przed którym stawia nas zawsze poezja najwyższej próby. Tomasz Kunz

Ludzie, których spotykał, najczęściej mówili do niego, mówili i mówili. Uważali, że to zbliża ich do niego. Byli przekonani, że wiedzą o nim wszystko, ponieważ mówili do niego i mówili tak rozpoczyna się najnowsza książka poetycka Marcina Świetlickiego. A kończy ją tytułowy dla całego tomu wiersz Sierotka: Jestem chłopcem z martwego miasteczka. / Jestem chłopcem z martwego ośrodka. / To przeze mnie przepływa niezmiennie / mała rzeczka, Sierotka. Nowe wiersze Marcina Świetlickiego osadzone są w naszym tu i teraz, w otaczającej nas codzienności. Obserwacja przyrody, podsłuchane rozmowy, język polityki i mediów, niechęć wobec narzuconej zbiorowości, stają się tu punktem odniesienia dla zapisu. Bohater tych wierszy jest typem samotnika podejrzliwym wobec wspólnotowych haseł i ideologii przemądrzałych nieudaczników, chodzi własnymi ścieżkami. Tytułowa sierotka to także pewien rodzaj osamotnienia. Powracają teksty z Polską i o Polsce uważny czytelnik odnajdzie kilka autotematycznych nawiązań i tropów do dawnych wierszy poety. Jak mówi autor: Ta książka na pewno nie spodoba się Ministrowi Glińskiemu, Ministrowi Czarnkowi, Krytyce Politycznej, Gazecie Wyborczej, Arcybiskupowi Jędraszewskiemu i różnym młodoliterackim influensiarzom. To mnie uszczęśliwia. Sierotka czternasty tom wierszy Marcin Świetlickiego, na który składa się sześćdziesiąt sześć premierowych tekstów z lat 20192022, ukazuje się w czasie, w którym mijają trzy dekady od opublikowania przez poetę debiutanckich Zimnych krajów.