Anda Rottenberg è un'influente storica dell'arte, critica e curatrice polacca che ha plasmato in modo significativo la scena artistica polacca. Il suo lavoro si concentra sull'arte moderna e contemporanea, esplorandone le radici storiche e le manifestazioni attuali. Attraverso le sue pubblicazioni e i suoi ampi progetti espositivi, Rottenberg è diventata una figura chiave nel collegare l'arte polacca al contesto internazionale. La sua influenza si estende anche alla sfera personale, come dimostra la sua autobiografia, che intreccia la saga familiare con eventi storici e la ricerca dell'identità.
Anda Rottenberg, wybitna kuratorka i krytyczka zbiera rozrzucone na przestrzeni lat okruchy pamięci, tworząc pasjonujący pejzaż sztuki i kultury XX i XXI wieku. W tym bogato ilustrowanym tomie awangarda spotyka Warhola i kolorystów, znani artyści jak Munch, Szapocznikow czy Wróblewski sąsiadują z... číst celé
Książka Doroty Jareckiej jest istotnym wkładem w poznanie polskiej historii sztuki „zaraz po wojnie”. Autorka korzysta ze współczesnych propozycji metodologicznych w psycho analitycznie oraz krytycznie i feministycznie zorientowanej historii sztuki, a także z dorobku nowej humanistyki. Ujmuje związki historyczne nie w ramach binarnych opozycji, lecz złożonych sieci (rizomatycznych) i tasujących się warstw czy płaszczyzn (plateau). Relatywizacja związków między marksizmem, realizmem i surrealizmem, oddaje nowatorski charakter pracy, która w miejsce wydarzeniowej historii stawia historię dyskursywną (krytyczną) destabilizowaną w polu politycznym przez elementy badanego układu: ideologii, estetyki, sztuki. Prof. Andrzej Turowski To praca wybitna. Przez pryzmat sztuki i krytyki artystycznej odczytująca doniosły obszar kultury polskiej, świadomie i integralnie wielodyscyplinarna. Oddaje wielokierunkowe wędrówki pojęć i obrazów w środowisku lewicy artystycznej. Fundujące znaczenie ma przyjęte rozumienie surrealizmu jako przede wszystkim formacji mentalnej, intelektualno-artystycznej, aprobującej wolnościowy repertuar wartości, a nie styl. Struktura sieciowa pozwala umieścić wiele faktów, wydarzeń i dzieł, pozwala na daleko posuniętą grę skojarzeń, zarazem rodzi pytania o kryteria ich doboru, o warunki brzegowe, o granice. Otwarta jest na sąsiedztwo — krytykę literacką, kształtujący się marksizm w badaniach nad sztuką, konsekwencje wojennej traumy, wyzwania nowej sytuacji ustrojowej, relacje i zależności między estetyką a polityką. Kluczem do nowego ujęcia jest pokonanie ostrego oddzielenia nowej epoki tuż po wojnie od czasu wojennej katastrofy oraz lat przedwojennych. Wzięcie w nawias magicznych, odcinających dat umożliwia przywrócenie ciągłości kultury i zaznaczenie zmian. Prof. Maryla Hopfinger
To książka z pogranicza kulinariów i sztuki. To sztuka towarzyskiego gotowania. Znawczyni sztuki współczesnej, Anda Rottenberg, zaprasza przyjaciół do wspólnej, bardzo pożytecznej zabawy dzielenia się ulubionymi przepisami i uwagami o gotowaniu. W zabawie biorą udział artyści, pisarze, aktorzy, politycy. Ale uwaga! wszyscy traktują temat bardzo poważnie, przepisy są dopracowane i wzięte prosto z życia, ich autorzy tak właśnie gotują. I choć już od dawna jesteśmy obeznani z kuchniami świata, jesteśmy też bardzo przywiązani do tego, co gotowały nasze mamy i babcie. Nieobce nam krewetki, mule, avocado, ale bardzo lubimy też buraki i kapustę, kluski i pączki, pieczemy chleb i ciasta. To, co gotujemy, to efekt naszych podróży i bardzo silnych wpływów tradycji rodzinnych. Książka zawiera przepisy dla tych, którzy lubią i potrafią gotować, ale również bardzo proste przepisy na dania, z którymi każdy sobie poradzi. O swoich ulubionych potrawach mówią pisarze: Jacek Dehnel, Olga Tokarczuk, Andrzej Stasiuk, Krystyna Kofta, artyści: Mirosław Bałka, Katarzyna Kozyra, Joanna Rajkowska, politycy: Barbara Labuda, Janusz Palikot, Magdalena Środa oraz muzycy, aktorzy, kuratorzy, krytycy, dziennikarze. W sumie ponad sto osób. Książka składa się z właściwego tekstu podzielonego na pory roku (żyjemy zgodnie z rytmem przyrody!), indeksu nazwisk z krótkimi notami o autorach i indeksu potraw. Anda Rottenberg wprowadza nas w ten artystyczno-kulinarny świat i komentuje. Znajdziecie tu Państwo przepisy głównie wegetariańskie, z ustępstwem dla ryb i owoców morza. Książka jest bardzo starannie wydana z 30 kolorowymi ilustracjami według kolaży Alicji Białej. Świetna książka zachęcająca do kulinarnej pomysłowości. Do czytania nie tylko w kuchni!
Anda Rottenberg rekonstruuje dzieje własnej rodziny, niejednorodnej pod względem etnicznym i wyznaniowym. Babka ze strony ojca jako ortodoksyjna Żydówka nosiła perukę i przestrzegała restrykcyjnych zasad koszerności. Krewni po kądzieli byli pochodzenia rosyjskiego, a wszelkie uroczystości obchodzili w obrządku prawosławnym. Dlatego też autorka swoich korzeni szuka m.in. na nowosądeckim kirkucie i w Nowosybirsku. Rodzinnymi opowieściami oswaja nieobecnych. Niczego nie retuszuje. Nie przemilcza i tego, że wujek był pionierem i komsomolcem. Wspomina o skandalu obyczajowym, jaki wybuchł tuż po ślubie jednej z ciotek. Opowiada przy tym niezwykłą historię łagrową o znajomości swoich przyszłych rodziców. Z fragmentarycznych relacji, z dokumentów urzędowych usiłuje wydobyć informacje o konkretnych osobach, które zginęły w obozach koncentracyjnych i gułagach. Anda Rottenberg nie zapomina również o żywych. Krewnych odnajduje zarówno w Rosji, jak w Szwajcarii i Kanadzie. Poszukiwania korzeni Anda Rottenberg przeplata z wątkiem dramatycznej historii zaginionego syna, o czym opowiada odważnie i szczerze. To książka o trudnych relacjach, miłości, cierpieniu, poszukiwaniu tożsamości, oczekiwaniu, stracie, śmierci i pogodzeniu z losem. O upadkach i o podnoszeniu się. Anda Rottenberg (ur. 1944) polska historyczka sztuki, krytyczka i publicystka, organizatorka i kuratorka licznych wystaw. Jest również autorką poświęconych sztuce artykułów naukowych i esejów, zamieszczanych w krajowych i zagranicznych wydawnictwach. W latach 19932000 dyrektor Galerii Sztuki Zachęta w Warszawie, od 1998 roku przewodnicząca Fundacji Instytutu Promocji Sztuki. Autorka między innymi: Sztuka w Polsce 19452005 (2005), Przeciąg: Teksty o sztuce polskiej lat 80. (2009), Rottenberg. Już trudno (2014, z Dorotą Jarecką), Berlińska depresja. Dziennik (2018), Lista. Dziennik 2005 (2019) i Zbliżenia. Szkice o polskich artystach (2020). Nominowana do Nagrody Literackiej Nike oraz Nagrody Literackiej Gdynia.
ZBLIŻENIA. Szkice o polskich artystach to zbiór komentarzy do sztuki blisko pięćdziesięciu polskich artystów, których Autorka spotkała w swoim zawodowym życiu. Krótkie eseistyczne formy mają na celu dotrzeć do osób spoza wąskiego kręgu profesjonalistów. To bardzo osobisty, choć niekompletny pamiętnik spotkań ze sztuką. Ten kameralny subiektywizm sprawia, że zetknięcie z dziełami, które przeciętnemu odbiorcy nie zawsze wydają się zrozumiałe, jest prostsze i co ważne pomaga zrozumieć artystyczne credo ich twórców. Od wielu dekad pracuję z artystami. Nie zawsze efektem tej współpracy są wystawy, często kończy się na wstępach do katalogów lub niewielkich artykułach, w których próbuję nazwać to, co robią. W większości są to krótkie formy, pisane możliwie prostym językiem; chciałam, by trafiły do osób spoza wąskiego kręgu profesjonalistów. Liczę na przypadkowego czytelnika, mając nadzieję, że zainteresuje się sztuką, o której piszę, i zrozumie artystę, który tę sztukę tworzy. Anda Rottenberg przybliża prace zarówno klasyków nowoczesności Stanisława Fijałkowskiego, Jerzego Nowosielskiego czy Aliny Szapocznikow, jak i mniej znanych, młodszych twórców Martyny Ścibior, Bogny Burskiej, Dominika Lejmana. Wybór nazwisk jak pisze we wstępie jest wynikiem przypadkowych splotów okoliczności. Nie odzwierciedla w pełni jej fascynacji, jest ich bowiem znacznie więcej Anda Rottenberg historyczka i krytyczka sztuki, kuratorka wystaw. Pracowała m.in. w Instytucie Sztuki PAN, kierowała Departamentem Sztuki w MKiS (1990-1991), była dyrektorką Zachęty Narodowej Galerii Sztuki (19932001), dyrektorką do spraw artystycznych Muzeum Sztuki Nowoczesnej (2006-2008). W latach 19881993 przewodniczyła Sekcji Polskiej Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA, później została wiceprzewodniczącą Zarządu Głównego Stowarzyszenia (19942000). Zainicjowała powstanie Muzeum Sztuki Nowoczesnej, którego Radzie Programowej następnie przewodniczyła. O kilku lat kieruje działem kultury miesięcznika Vogue i prowadzi cykliczną audycję Andymateria w Radiu TOK FM. Jest autorką wielu publikacji o sztuce oraz książek, m.in. Sztuka w Polsce 19452005 (2005, 2020), Przeciąg. Teksty o sztuce polskiej lat 80.(2009), Proszę bardzo (2009), wywiad rzeka Rottenberg. Już trudno (2014), dzienniki: Berlińska depresja (2017) i Lista (2019).
Na początku roku 2005 Polską wstrząsnęła lista. Medialne show, podejrzenia i święte oburzenie mieszało się z kolejnymi sensacjami na temat tego, kto rzekomo "donosił". Anda Rottenberg przedstawia w tej książce zapis sześciu miesięcy swojego życia z listą, od momentu jej ogłoszenia do dnia, w którym uzyskała status pokrzywdzonej. Warszawa, Wawer, Kraków i Paryż. Bliska emerytura i kolejne angaże. Wir pracy i chwila na refleksję. Błyskotliwe obserwacje dnia codziennego słynna polska kuratorka przeplata z ostrymi komentarzami na tematy towarzyskie i społeczne.
Letters to Harald Szeemann
Dieses Buch besteht aus einer Reihe fiktiver Briefe an den legendären Ausstellungsmacher Harald Szeemann (1933–2005), die von der polnischen Kuratorin und Kunstkritikerin Anda Rottenberg zwischen Mai 2017 und Mai 2018 verfasst wurden. Darin analysiert die Autorin die Arbeit von Kuratoren und zeigt Verbindungen und Referenzen in der Kunstgeschichte auf. Sie hinterfragt die Position von Künstlerinnen im östlichen und westlichen Kanon und ermutigt so individuelle Lesarten. Die Briefe sind Ausdruck einer einzigartigen Form der Rhetorik, die sowohl Fragen als auch polemische Urteile aufnimmt, um individuelle Meinung und objektives Wissen zu einer persönlichen Geschichte zu verschmelzen. Dies ist die erste Publikation der viel beachteten Museumsneugründung Muzeum Susch im Engadin, einer Initiative der polnischen Unternehmerin und Kunstsammlerin Grażyna Kulczyk.
Ta książka to zapis rocznego pobytu autorki w Berlinie. Wnikliwe notatki z lektur, intymne wspomnienia o rodzinie i przyjaciołach, szczere komentarze na temat wystaw i sztuki. Ale i zatroskane spojrzenie w Polskę, udział w protestach ulicznych jak i zaangażowanie w ochronę przyrody – od bluszczu na sąsiedniej kamienicy po Puszczę Białowieską. Anda Rottenberg w notatkach jawi się jako przenikliwa obserwatorka i aktywna uczestniczka życia społeczno- politycznego, a także jako wrażliwa odbiorczyni dzieł sztuki i literatury. Z mieszkania w berlińskiej dzielnicy Wannsee wspomina przeszłość i analizuje teraźniejszość. (…) uczestniczę w rozmaitych naukowych seminariach, zabieram głos w dyskusjach i biesiaduję. A także chodzę na koncerty i spotkania z ciekawymi ludźmi, wypożyczam i czytam książki, coś piszę, coś publikuję i obiecuję, że znów coś napiszę albo coś wygłoszę, albo zrobię jakąś wystawę. Z zewnątrz wygląda to tak, jakbym żyła w realnej rzeczywistości, a nie w jakimś wirtualnym balonie. Ale subiektywnie raczej płynę nad ziemią, jak jedna z moich ulubionych bohaterek ostatniej książki Olgi Tokarczuk, która już nie jest żywa, choć jeszcze nie umarła. fragment książki
Rottenberg - wybitna polska kuratorka i krytyk sztuki. To burzliwa historia emancypacji i odnajdywania własnej drogi. Zaczyna się w latach 60. ubiegłego wieku, gdy Anda Rottenberg stawia pierwsze zawodowe kroki w warszawskiej Zachęcie i taneczne w Hybrydach. Rozwija się na tle przełomowych momentów polskiej historii: roku 1968, 1976, 1980 i 1989. Każdy z nich inaczej przeplata się tu z jej biografią i współczesną sztuką. Na początku ustrojowej transformacji Rottenberg była dyrektorką Departamentu Plastyki Ministerstwa Kultury. Mogła obserwować rozmontowywanie starego systemu i tworzenie nowego. Gdy wróciła do Zachęty w latach 90. już jako jej dyrektorka, znalazła się w epicentrum najważniejszej bitwy o sztukę, jaka się toczyła w Polsce. Bitwy, w której chodziło o prawo jednostki, czyli artysty, do wolności wypowiedzi. Przez wiele lat usiłowała założyć w Warszawie muzeum sztuki nowoczesnej i spotykała się ze ścianą. Dzisiaj nie musi już nikomu nic udowadniać. Pracuje nad kolejnymi wystawami, wykłada w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Jeździ po Warszawie na rowerze.